การปฏิวัติขาวของเปอร์เซีย: การเปลี่ยนแปลงทางการเมืองและสังคมครั้งใหญ่ในยุคศตวรรษที่ 20

การปฏิวัติขาวของเปอร์เซีย: การเปลี่ยนแปลงทางการเมืองและสังคมครั้งใหญ่ในยุคศตวรรษที่ 20

สงครามโลกครั้งที่หนึ่งได้ส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อหลายประเทศทั่วโลก และเปอร์เซีย (ปัจจุบันคืออิหร่าน) ก็ไม่ใช่ข้อยกเว้น ในช่วงทศวรรษ 1900 ชาห์โมฮัมหมัด อาลี ชาห์ ซึ่งขึ้นครองราชย์ในปี พ.ศ.2436 เผชิญกับความขัดแย้งอย่างรุนแรงจากทั้งภายในและภายนอก

ผู้ที่ไม่พอใจในการปกครองของชาห์ รวมถึงกลุ่มขุนนาง แว่นทอผ้า และนักบวช ต่างก็เริ่มต่อต้านการที่เขายอมให้ชาติมหาอำนาจต่างชาติเข้ามาแทรกแซงในกิจการภายใน โดยเฉพาะอย่างยิ่งรัสเซียและอังกฤษ

การแข่งขันเพื่อครอบครองทรัพยากรทางเศรษฐกิจของเปอร์เซีย เช่น น้ำมัน และเส้นทางการค้าที่สำคัญ ทำให้ทั้งสองประเทศเข้ามาคุกคามความเป็นอิสระของชาติ

ในปี พ.ศ.2458 อับบาส มัชฮ์ดี อาลี ผู้ซึ่งต่อมาจะได้รับการขนานนามว่า “ชาห์แห่งโมเดิร์น” ได้ก่อตั้งกลุ่มการเมืองที่เรียกว่า “คณะกรรมการการปฏิวัติ”

กลุ่มนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อโค่นล้มระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ และสถาปนาสาธารณรัฐสำหรับชาวเปอร์เซีย

การปฏิวัติขาว หรือ “The Persian White Revolution” เป็นการปฏิรูปที่นำโดยชาห์ โมฮัมหมัด เรซา ปาห์เลวี ในช่วงทศวรรษ 1960 เพื่อทำให้ประเทศทันสมัยขึ้น และขจัดความยากจน

แม้ว่าชาห์จะได้ดำเนินการในนามของการพัฒนา แต่ก็ถูกวิจารณ์อย่างหนักจากฝ่ายตรงข้าม

การปฏิรูปบางส่วน เช่น การให้สิทธิสตรีในการลงคะแนน และการริเริ่มโครงการเกษตรกรรมเพื่อเพิ่มผลผลิต

กลับถูกมองว่าเป็นการรุกล้ำความเชื่อดั้งเดิมของชาวเปอร์เซีย

และไม่คำนึงถึงความต้องการของประชาชน

ตารางด้านล่างแสดงสรุปการปฏิรูปที่สำคัญในช่วงการปฏิวัติขาว:

การปฏิรูป รายละเอียด
การให้สิทธิสตรีในการลงคะแนน สิทธิสตรีได้รับการรับรองอย่างเป็นทางการ
โครงการเกษตรกรรม กำหนดไว้เพื่อเพิ่มผลผลิตและความมั่นคงทางอาหาร
การปฏิรูปที่ดิน เปลี่ยนแปลงระบบกรรมสิทธิ์ในที่ดินเพื่อให้ชาวนาเข้าถึงที่ดินได้มากขึ้น
การพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โครงการวิจัยและพัฒนาเพื่อสนับสนุนการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ

การปฏิวัติขาวของเปอร์เซีย เป็นตัวอย่างที่น่าสนใจของความพยายามในการนำความทันสมัยมาสู่สังคมแบบดั้งเดิม

อย่างไรก็ตาม การปฏิรูปเหล่านี้ไม่ใช่ไม่มีข้อโต้แย้ง และนำไปสู่ความไม่พอใจในหมู่ประชาชนบางส่วน ซึ่งเป็นตัวเร่งสำคัญของการปฏิวัติอิสลามในปี พ.ศ.2522